Postępowanie w sprawie świadczeń pomocy społecznej wszczynane jest na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Pomoc społeczna może być udzielana z urzędu.
Podstawą udzielenia pomocy społecznej jest przeprowadzenie wywiadu środowiskowego.
Wywiad przeprowadza się w terminie 14 dni od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznania świadczenia z pomocy społecznej, a w sprawach pilnych w terminie 2 dni.
Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu.
Pracownik socjalny przeprowadzając wywiad, bierze pod uwagę indywidualne cechy, sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby samotnie gospodarującej lub osób w rodzinie, mogące mieć wpływ na rodzaj i zakres przyznawanej im pomocy.
Jednocześnie podczas wywiadu ustala się dane osób zobowiązanych do alimentacji, w celu rozeznania możliwości pomocy rodzinie pozostającej w trudnej sytuacji życiowej.
Osoby i rodziny ubiegające się o pomoc z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej zobowiązane są do udokumentowania swojej trudnej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej na podstawie następujących dokumentów:
1. dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość
2. skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka (do wglądu);
3. dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej
4. decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego;
5. orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
6. zaświadczenia pracodawcy o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
7. zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
8. zaświadczenia pracodawcy o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych;
9. dowodu otrzymania renty lub emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
10. zaświadczenia urzędu gminy o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych lub aktualny nakaz płatniczy;
11. zaświadczenia wystawionego przez szkołę potwierdzającego kontynuowanie nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
12. decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo zaświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy;
13. zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzającego zobowiązanie do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
14. zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
15. zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego o rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej;
16. oświadczenia o stanie majątkowym.
Na podstawie przeprowadzonego wywiadu pracownik socjalny dokonuje analizy i oceny sytuacji danej osoby lub rodziny i formułuje wnioski z niej wynikające stanowiące podstawę planowania pomocy.
Osoba lub rodzina korzystająca z pomocy społecznej zobowiązana jest do współpracy
z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej.
Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie z zastosowaniem zasady, że odmowa nie może mieć wpływu na zabezpieczenie potrzeb nieletnich dzieci.
Zamiast zaświadczeń mogą być także oświadczenia – o ostatecznej formie dokumentu decyduje pracownik socjalny kompletujący dokumentację – stosowanie do okoliczności sprawy.
