Obowiązek informowania o zmianach

W przypadku przyznania przez tutejszy organ prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego, świadczeniobiorca (wnioskodawca) zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia Działu Świadczeń Rodzinnych o wystąpieniu następujących faktów:

1. zmiana w liczbie członków rodziny,

2. uzyskanie dochodu, czyli:

zakończenie urlopu wychowawczego,
uzyskanie zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
uzyskanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
uzyskanie zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia,
rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowienie jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 16b ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 36aa ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
uzyskanie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
uzyskanie świadczenia rodzicielskiego,
uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, o którym m owa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,
uzyskanie stypendium doktoranckiego określonego w art. 209 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,

3. innych zmianach mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych w tym m.in. o wyjeździe członka rodziny za granicę, zmianie adresu zamieszkania.

W przypadku przyznania przez tutejszy organ prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczeniobiorca (wnioskodawca) zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia Działu Świadczeń Rodzinnych o wystąpieniu następujących faktów:

1. podjęcie przez osobę sprawująca opiekę nad osobą niepełnosprawną zatrudnienia,

2. ustalenie na rzecz osoby sprawującej opiekę prawa do: emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno - rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów o także legitymowaniu się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

3. umieszczenie osoby wymagającej opieki w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka, albo w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;

4. uzyskanie przez inną osobę prawa do wcześniejszej emerytury na osobę wymagającą opieki,

5. ustalenie na osobę wymagającą opieki prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,

6. uzyskanie przez inną osobę prawa do świadczenia za granicą na pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą niepełnosprawną, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,

7. inne zmiany mające wpływ na prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego w szczególności zmiany polegające na uzyskaniu i utracie dochodu, śmierci osoby wymagającej opieki wyjeździe członka rodziny za granicę, zmianie adresu zamieszkania lub wystąpienia okoliczności powodujących zaprzestanie sprawowania opieki.

III

W przypadku przyznania przez tutejszy organ prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących do dnia 31.12.2023 r, świadczeniobiorca (wnioskodawca) zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia Działu Świadczeń Rodzinnych o wystąpieniu następujących faktów:

1. podjęcie przez osobę sprawująca opiekę nad osobą niepełnosprawną zatrudnienia,

3. zawarcie przez osobę wymagającą opieki związku małżeńskiego lub umieszczenie jej w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w placówce zapewniającej całodobową opiekę przez więcej niż 5 dni w tygodniu,

4. uzyskanie przez osobę w rodzinie prawa do wcześniejszej emerytury na osobę niepełnosprawną lub prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,

5. uzyskanie przez członka rodziny prawa do świadczenia za granicą na pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą niepełnosprawną,

6. inne zmiany mające wpływ na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w szczególności zmiany polegające na zmianie adresu zamieszkania, śmierci osoby wymagającej opieki, wyjeździe członka rodziny za granicę, lub wystąpienia okoliczności powodujących zaprzestanie sprawowania opieki.

W przypadku przyznania przez tutejszy organ prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, świadczeniobiorca (wnioskodawca) zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia Działu Świadczeń Rodzinnych o wystąpieniu następujących faktów:

1. zmiana adresu zamieszkania,

2. wyjazd członka rodziny za granicę,

3. nabycie prawa do dodatku pielęgnacyjnego,

4. umieszczenie w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,

5. uzyskanie przez członka rodziny prawa do świadczenia za granicą na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją osoby niepełnosprawnej.

W przypadku przyznania przez tutejszy organ prawa do świadczenia rodzicielskiego, świadczeniobiorca (wnioskodawca) zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia Działu Świadczeń Rodzinnych o wystąpieniu następujących faktów:

1. nabycie przez co najmniej jednego z rodziców dziecka, opiekuna faktycznego dziecka, rodzinę zastępczą lub osobę, która przysposobiła dziecko zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;

2. umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej,

3. zaprzestanie przez osobę uprawnioną do świadczenia rodzicielskiego sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki,

4. zmiana adresu zamieszkania,

5. wyjazd członka rodziny za granicę,

6. ustalenie na to samo dziecko prawa do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,

7. uzyskanie przez osoby uprawnione prawa do świadczenia o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Zaniechanie przez świadczeniobiorcę obowiązku informowania organu wypłacającego świadczenia rodzinne o zmianach mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych może narazić osobę pobierającą świadczenia rodzinne na orzeczenie świadczeń jako nienależnie pobrane, a tym samym na konieczność zwrotu pobranych świadczeń wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W przypadku wyjazdu członka rodziny za granicę istnieje prawdopodobieństwo, że będą miały zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego następuje bowiem w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w związku z wykonywaniem pracy lub podjęciem studiów za granicą.

Dotyczy to sytuacji, gdy jeden z rodziców wraz z dziećmi przebywa na terenie Polski, a drugi z rodziców / opiekun faktyczny/ opiekun prawny dziecka:

przebywa (ale nie jest to pobyt o charakterze turystycznym, naukowym, leczniczym) lub
pracuje w jednym z wymienionych krajów: Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Cyprze, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, Malcie, Niemczech, Holandii, Portugalii, Rumunii, Słowacji, w Słowenii, Szwecji, Węgrzech, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Islandii, Norwegii, Liechtensteinie oraz Szwajcarii.

Pracownicy „oddelegowani” – zdarza się, że członek rodziny zatrudniony w polskiej firmie, jest czasowo oddelegowany przez pracodawcę do wykonywania pracy na terytorium ww. krajów – wnioski tych rodzin także podlegają koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne lub członek rodziny tej osoby przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organ właściwy przekazuje wniosek wraz z dokumentami wojewodzie.

W przypadku przebywania osoby pobierającej świadczenia rodzinne lub członka rodziny tej osoby w dniu przyznania świadczenia lub po tym dniu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organ właściwy występuje do wojewody o ustalenie, czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.